اجزاء کنترل در یک سیستم اتوماسیون صنعتی از سه قسمت اساسی تشکیل شده است که عبارتند از:
1- اندازهگیرها
2- کنترلکننده
3- محرکها
اندازهگیرها درواقع چشم سیستمهای کنترل محسوب میشوند و با کمی سازی مقادیر فرایندی کنترلکننده را از وضعیت موجود در فرایند آگاه ساخته و در نتیجه کنترلکننده فرمان مورد نیاز را به محرک جهت کنترل فرایند و رسیدن به نقطه تنظیم مورد نظر ارسال مینماید. هر دستگاه اندازهگیری شامل سه جزء اساسی سنسور، ترانسدیوسر و ترانسمیتر میباشد.
سنسور (Sensor): سنسور قطعهای است که به پارامترهای فیزیکی نظیر حرکت، حرارت، نور، فشار، الکتریسیته، مغناطیس و دیگر حالات انرژی حساس است و در هنگام تحریک آنها از خود عکسالعمل نشان میدهد و برای این عکسالعمل نیاز به انرژی خارجی ندارد.
ترانسدیوسر (Transducer): ترانسدیوسر قطعهای است که وظیفه تبدیل حالات انرژی به یکدیگر را بر عهده دارد، سنسور پارامتر مورداندازهگیری را به ترانسدیوسر تحویل میدهد، سپس ترانسدیوسر آن را به یک سیگنال قابل درک برای کنترلر تبدیل میکند لذا برای انجام این تبدیل نیاز به یک منبع انرژی خارجی دارد.
ترانسمیتر (Transmitter): ترانسمیتر وسیلهای است که یک سیگنال خروجی ترانسدیوسر را به سیگنال استاندارد قابل انتقال تبدیل مینماید. از معروفترین استانداردهای ترانسمیترها میتوان به استاندارد ۴ تا ۲۰ میلیآمپر و ۰ تا ۱۰ ولت اشاره نمود.
قسمت دوم ابزاردقیق بخش کنترل میباشد. کنترل عبارت است از سوق و نگهداری یک یا چند فرایند به وضعیت یا وضعیتهای مطلوب یا مورد نظر. این مفهوم دربرگیرنده کنترل کمی، کیفی، حفظ ایمنی و محیطزیست میباشد که اهداف اساسی کنترل میباشند.
محرکها ادواتی هستند که سیگنال خروجی را از قسمت کنترلکننده گرفته و متناسب با این سیگنالها عمل میکنند. از عمده ادوات خروجی میتوان به شیرهای کنترل و الکتروموتورها اشاره کرد. این ادوات با عملکرد خود باعث کنترل پارامترهای اندازهگیری شده در مقدار مطلوب و مورد نظر میشوند.